Trong những năm qua, công tác Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) của huyện Vĩnh Linh đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, góp phần vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống của Nhân dân trong huyện. Có được kết quả đó là nhờ Vĩnh Linh đã và đang triển khai nhiều giải pháp để chuyển trọng tâm sang dân số và phát triển theo tinh thần Nghị quyết 21-NQ/TW về công tác dân số trong tình hình mới.
Thay đổi nhận thức và hành động của người dân
Có thể thấy, nhận thức và hành động của đại bộ phận người dân ở huyện Vĩnh Linh về chính sách DS-KHHGĐ đã có những chuyển biến tích cực; quy mô gia đình có 2 con được chấp nhận ngày càng rộng rãi; tỷ lệ các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại hàng năm đạt gần 70%; hoàn thành mục tiêu giảm sinh hàng năm từ 0,1%o - 0,2%o; duy trì tỷ lệ phát triển dân số tự nhiên ở mức 0,8%. Tỷ số giới tính khi sinh trên địa bàn toàn huyện đang ở mức cân bằng, năm 2020, tỷ số giới tính khi sinh 105 trẻ trai/100 trẻ gái và dự ước năm 2021 là 110 trẻ trai/100 trẻ gái. Chất lượng cung cấp dịch vụ sức khỏe sinh sản từng bước được nâng lên, cơ bản đã đáp ứng được nhu cầu thực hiện KHHGĐ/chăm sóc sức khỏe sinh sản của người dân thông qua các đợt Chiến dịch hàng năm, phối hợp với Trung tâm chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh, cung cấp thường xuyên tại Trung tâm Y tế và Trạm Y tế của các xã, thị trấn.
Vĩnh Linh là địa phương dẫn đầu trong toàn tỉnh có số làng phát động xây dựng mô hình làng không có người sinh con thứ 3 duy trì bền vững được HĐND tỉnh tặng bằng khen với số tiền thưởng 20 triệu đồng đối với làng duy trì bền vững 3 năm và 30 triệu đồng đối với làng duy trì bền vững 5 năm liên tục để xây dựng công trình phúc lợi xã hội hoặc mua sắm phục vụ cho cộng đồng. Theo đó, chất lượng cuộc sống, chất lượng dân số về thể chất, tinh thần từng bước được nâng lên, tuổi thọ trung bình là trên 73 tuổi.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, hiện nay, công tác DS-KHHGĐ của huyện còn gặp những khó khăn và thách thức. Một số cấp ủy Đảng, Chính quyền chưa thực sự quan tâm đến công tác chỉ đạo phối hợp giữa các thành viên ban dân số trong thực hiện công tác dân số trong tình hình mới, kinh phí cấp xã đầu tư cho công tác truyền thông dân số thấp, có những xã không có nên công tác truyền thông gặp rất nhiều khó khăn. Tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên, đặc biệt số cán bộ, đảng viên sinh con thứ 3 trở lên đang còn nhiều; mất cân bằng giới tính khi sinh đang ở mức cân bằng nhưng chưa bền vững. Xã hội hóa công tác dân số còn hạn chế, nhiều xã chưa tích cực tiếp thị các phương tiện tránh thai nên số người tham gia tiếp thị còn ít, sàng lọc trước sinh và sơ sinh phụ thuộc vào mẫu hỗ trợ miễn phí, ít có trường hợp tham gia xã hội hóa.
Chuyển hướng theo Nghị quyết số 21-NQ/TW về công tác dân số
Nghị quyết số 21-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) về công tác dân số trong tình hình mới được ban hành khẳng định dân số là yếu tố quan trọng hàng đầu của sự phát triển đất nước. Một trong những quan điểm chỉ đạo quan trọng được Nghị quyết đưa ra là tiếp tục chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ) sang dân số và phát triển. Việc chuyển trọng tâm này nhằm giải quyết toàn diện các vấn đề dân số.
Huyện Vĩnh Linh giai đoạn trước đây, chính sách DS-KHHGĐ chỉ tập trung chủ yếu vào nội dung KHHGĐ với mục tiêu giảm sinh thì nay chuyển hướng theo Nghị quyết số 21 với nhiệm vụ duy trì vững chắc mức sinh thay thế tại vùng thấp, tiếp tục giảm sinh tại vùng cao, vùng khó khăn; khống chế và kiểm soát tốc độ tỷ số giới tính khi sinh; nâng cao chất lượng dân số. Đối với công tác dân số hiện nay là chuyển trọng tâm chứ không phải là "từ bỏ KHHGĐ", nghĩa là vẫn phải tiếp tục thực hiện KHHGĐ để duy trì mức sinh thay thế (2,1 con/bà mẹ) nhưng theo phương thức mới đó là việc truyền thông, cung cấp phương tiện, dịch vụ phải khác nhau giữa các vùng. Đồng thời, Vĩnh Linh thực hiện các nội dung mà chính sách dân số mới đưa ra là kiểm soát được tốc độ tăng tỷ số giới tính khi sinh, sàng lọc trước sinh, sàng lọc sơ sinh, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân, đẩy mạnh công tác truyền thông, giáo dục, vận động về dân số và phát triển để nâng cao chất lượng dân số.
Để thực hiện mục tiêu là chủ động duy trì vững chắc mức sinh thay thế tại vùng thấp, tiếp tục giảm sinh tại vùng cao, vùng khó khăn; kiểm soát tốc độ tăng tỷ số giới tính khi sinh; từng bước nâng cao chất lượng dân số và chăm sóc người cao tuổi trên địa bàn huyện. Trong thời gian tới đây, huyện đang tập trung thực hiện một số giải pháp sau: Tiếp tục tổ chức thực hiện nghiêm túc có hiệu quả các văn bản đã ban hành của Tỉnh ủy, UBND tỉnh; UBND huyện để thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW; tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các Cấp ủy Đảng, sự phối hợp của các ban ngành, đoàn thể đẩy mạnh hoạt động truyền thông chính sách dân số trong tình hình mới; nâng cao nhận thức của những người làm công tác dân số từ huyện đến cơ sở về nhiệm vụ công tác dân số trong giai đoạn hiện nay; tăng cường đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền vận động người dân thực hiện chính sách dân số nhằm làm chuyển biến sâu sắc về nhận thức, tâm lý, tập quán sinh đẻ trong nhân dân; triển khai và mở rộng các mô hình, đề án nâng cao chất lượng dân số phù hợp với từng điều kiện: Đề án Sàng lọc trước sinh và sơ sinh; Mô hình Tư vấn và khám sức khỏe Tiền hôn nhân; Tư vấn chăm sóc sức khỏe NCT dựa vào cộng đồng; Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh; Nghị định 39/2015/NĐ-CP…; huy động bổ sung nguồn lực để thực hiện tốt nhiệm vụ, sử dụng có hiệu quả nguồn kinh phí các cấp, đảm bảo việc chi trả đúng chế độ cho đối tượng được hưởng chính sách dân số.
Với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị cũng như sự đồng sức đồng lòng nhân dân, huyện Vĩnh Linh sẽ thực hiện thành công các chỉ tiêu của Nghị quyết số 21-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) về công tác dân số trong tình hình mới.
Nguồn Cổng TTĐT huyện Vĩnh Linh
