Việc quan trọng đầu tiên khi bắt đầu ngày mới là phải nhớ canh giờ mở nguồn nước và tranh thủ cả ngày để tích trữ dần vì nước chảy nhỏ giọt. Dùng hết sức tiết kiệm vẫn không đủ nước phục vụ những nhu cầu thiết yếu nhất. Đặc biệt, sống trong lo lắng tình hình thiếu nước sẽ ngày càng nghiêm trọng hơn khi nắng nóng, khô hạn có xu hướng gia tăng, kéo dài. Đó là tình trạng khoảng 1 tháng trở lại đây của gần 100 hộ dân tại xã Vĩnh Hòa, huyện Vĩnh Linh 15 năm qua sử dụng nguồn nước được cung cấp từ đài chứa nước Rú Lịnh.
Dẫn chúng tôi đến xem khu vực đang tận dụng mọi vật dụng có thể từ những thùng, chậu, xô… để dự trữ nước của gia đình mình, chị Lê Thị Huyên, thôn Hiền Dũng, xã Vĩnh Hòa chia sẻ: “Mở nước từ 8 giờ sáng đến giờ chỉ được từng này vì nước bơm rất yếu. Nhà tôi gồm 4 khẩu, chưa lắp đặt hệ thống vệ sinh, thiết bị máy giặt mà vẫn không đủ nước dùng trong ngày, huống gì những nhà đông người và đã hoàn thiện các công trình phụ, cần nhiều nước. Thiếu nước sinh hoạt khiến cuộc sống người dân chúng tôi rất bất tiện và vất vả”.
Theo Trưởng thôn Hiền Dũng Lê Phước Trung, việc thiếu nước sinh hoạt như thế này diễn ra từ đầu tháng 5/ 2021 đến nay, rơi vào gần 100 hộ dân thuộc thôn Hiền Dũng và thôn Hòa Bình dùng nguồn nước của đài chứa nước Rú Lịnh. “Những năm trước, vào cao điểm nắng nóng mùa hè đôi khi vẫn gặp việc thiếu nước nhưng chưa năm nào thiếu nước xảy ra sớm, liên tục, khan hiếm như năm nay. Không chỉ ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân mà còn tác động lớn đến sản xuất. Nước dùng vào sinh hoạt chưa đủ lấy đâu ra mà chăm bón, tưới tiêu cho cây trồng; chăn nuôi đàn gia súc, gia cầm. Không ít diện tích trồng cây hồ tiêu xã Vĩnh Hòa bị khô héo, chết; nhiều vùng hoa màu, trang trại cây ăn quả năng suất, chất lượng kém cũng do thiếu nước”, ông Lê Phước Trung cho hay.
Qua tìm hiểu được biết, toàn xã Vĩnh Hòa gồm khoảng 1.200 hộ dân, trong đó có 100 hộ dân tập trung tại 2 thôn Hòa Bình và Hiền Dũng dùng nước từ công trình đài chứa nước được bơm trực tiếp từ Mội Rạ ở Rú Lịnh. Muốn chủ động nguồn nước mùa khô hạn, nhiều gia đình cũng đã đầu tư 10- 15 triệu đồng khoan giếng nhưng do thổ nhưỡng đất khu vực này là đất pha cát nên rất khó khoan trúng được mạch nước ngầm dù đã thử những điểm khác nhau và khoan độ sâu hơn 60m. Tỉ lệ giếng khoan đạt tiêu chuẩn thấp. Một số trường hợp khoan được giếng song chỉ sau 1- 3 năm đã bị cát vùi mạch nước không thể sử dụng tiếp. Vì vậy đa phần các hộ vẫn duy trì dùng nước từ đài chứa nước Rú Lịnh. Đồng nghĩa phải chấp nhận đối mặt với việc thiếu nước sinh hoạt khi vào mùa khô, và mỗi năm càng thêm khó khăn.
Những ngày nắng nóng đỉnh điểm như thế này, hầu hết hộ nào cũng phải dùng xe kéo đi xin thêm nước từ họ hàng, người quen ở các vùng lân cận có giếng khoan để vệ sinh nhà cửa, nấu nướng, tắm giặt… Nói về nguyên nhân dẫn đến thiếu nước tại thôn Hòa Bình và Hiền Dũng, cán bộ quản lý, vận hành đài chứa nước Rú Lịnh Lê Văn Phương cho biết, chính thời tiết khắc nghiệt, không có mưa, nắng nóng, khô hạn dài ngày đã kéo theo mực nước ngầm của Mội Rạ dần bị sụt giảm nghiêm trọng. Trước đây, lượng nước bơm đầy 100% ống dẫn nước nay chỉ còn ½. Sau xử lý, phải tăng cường mở đài chứa, cấp nước từ 8 giờ sáng đến 5 giờ chiều. Thêm nữa, hệ thống đường ống dẫn nước, đài chứa nước dung tích 20 m3 được xây dựng từ năm 2006, qua quá trình sử dụng đến nay suốt 15 năm đã bị xuống cấp, hư hỏng, hiệu suất hoạt động kém. Mặt khác, nhu cầu dùng nước vào mùa hè tăng cao, đài chứa nước Rú Lịnh quá tải, không đủ đáp ứng cho 100 hộ dân.
Trước thực trạng thiếu nước sinh hoạt ngày thêm đáng lo ngại của gần 100 hộ dân này, xã Vĩnh Hòa đã chỉ đạo ngành chuyên môn đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn Nhân dân dùng nước tiết kiệm, đúng mục đích; vận động những gia đình, khu vực có giếng khoan chia sẻ nguồn nước với bà con 2 thôn Hiền Dũng, Hòa Bình. Bên cạnh đó kiểm tra, rà soát, báo cáo chi tiết và đề xuất giải pháp về lâu dài. “Đối với nguồn nước từ Mội Rạ, cần sửa chữa, thay thế đường ống dẫn nước để khơi thông dòng chảy; nâng cấp, mở rộng dung tích đài chứa, cấp nước. Ngoài nguồn nước từ Mội Rạ, nghiên cứu hướng điều tiết, lấy thêm nguồn nước từ các khe, mội khác phù hợp. Tuy nhiên để thực hiện những phương án này cần sự khảo sát kỹ lưỡng của các cơ quan chức năng cũng như nguồn lực đầu tư lớn, trong khi ngân sách địa phương còn rất hạn hẹp. Vì vậy xã kính mong trên cơ sở phản ánh từ thực tế địa phương, các sở, ban ngành và đơn vị liên quan có sự quan tâm hơn nữa, kịp thời xem xét, hỗ trợ giải quyết dứt điểm vấn đề về thiếu nước sạch nông thôn tại xã Vĩnh Hòa. Từ đó góp phần đảm bảo môi sinh, môi trường, sức khỏe người dân, nhất là trước thiên tai, dịch bệnh diễn biến phức tạp, tạo điều kiện để Nhân dân sớm cải thiện, ổn định đời sống, yên tâm sản xuất, phát triển kinh tế”- Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh Hòa Lê Phước Phong kiến nghị.
Nguồn: CTTĐT huyện Vĩnh Linh
